Канаш муниципаллӑ округӗнчи Ҫӗнӗ Мами ялӗнче ҫуралнӑ Анастасия Федорова 102 ҫул тултарнӑ.
Анастасия Никитична Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче Хусан хӳтӗлев чиккине чавнӑ, Иваново облаҫӗнче торф кӑларнӑ, вӑрман касма та кайнӑ. 1951 ҫулта вӑл качча тухнӑ, мӑшӑрӗпе тӑватӑ хӗр ӳстернӗ. Халӗ кинемей мӑнукӗн ҫемйипе пурӑнать. Вӑл – ӗҫ ветеранӗ, тыл ӗҫченӗ. Анастасия Никитична шкул пӗтерсен ӗмӗр тӑршшӗпех «Ворошилов» колхозра ӗҫленӗ.
Нарӑс уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче
СССР художникӗсен союзӗ членӗн (1974), Чӑваш АССР тава тивӗҫлӗ художникӗн (1985) Юрий Николаевӑн (1941-2023) куравӗ уҫӑлӗ. Унта ӳнер музейӗнче тата художникӑн ҫемйинче упранакан экспонатсемпе паллашма май килӗ. Эспозицире плакат ӳнерӗн, живопись, графика, миниатюра, дизайн ӗҫӗсем пулӗҫ.
Юрий Николаевич 1941 ҫулхи нарӑс уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Ешкилт ялӗнче ҫуралнӑ. 1960 ҫулта вӑл Чӑваш патшалӑх пединститутне (халӗ — университет), ҫав ҫулхине уҫӑлнӑ ӳнерпе графика факультетне вӗренме кӗнӗ.
Канаш муниципаллӑ округӗнчи хресчен фермер хуҫалӑхӗн ертӳҫине улталанӑшӑн тата суя документсем хатӗрленӗшӗн суд тунӑ.
Ҫакӑ паллӑ: 2017 ҫулта вӑл ЧР Ял хуҫалӑх министерствине суя документсем тӑратса 2,9 миллион тенкӗлӗх грант илнӗ. Ҫапла ҫамрӑк фермер республика хыснине уйрӑмах пысӑк тӑкак кӳнӗ.
Шупашкарти Ленин районӗн сучӗ фермера тӗрмене хупмасӑр 4 ҫуллӑха айӑплама йышӑннӑ. Арбитраж сучӗ ЧР Ял хуҫалӑхӗ валли фермертан 2,9 миллион тенкӗ шыраса илнӗ.
Раштав уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче Канаш муниципаллӑ округӗнчи Кивӗ Шелттем ялӗнче пурӑнакан 29 ҫулти арҫынна Канаш вокзалӗнче ҫаратнӑ. Вӑл, сусӑрскер, унта ашшӗ-амӑшӗпе пулнӑ. Кӗтмен ҫӗртен ун патне палламан ӳсӗр арҫын пынӑ та хӑйне тахҫанхи тусӗ пек тыткаланӑ, ыталаса илнӗ. Ҫав вӑхӑтра вӑл сусӑрӑн енчӗкне кӑларса илнӗ. Унта вара 4 пин тенке яхӑн пулнӑ.
Йӗрке хуралҫисем ҫакна ҫав округрах пурӑнакан, унччен судпа айӑпланнӑ 39 ҫулти арҫын тунине палӑртнӑ. Ӑна тытса чарнӑ, ун тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе кӗҫех суд пӑхса тухӗ.
ЧР Цифра министерстви халӗ те «Хыпар» хаҫат валли редактор шырать. Тепӗр 7 районти хаҫатӑн та редакторсем ҫук.
Аса илтерер: юпа уйӑхӗнче конкурс ирттерессине пӗлтернӗ. Конкурса раштавӑн 13-мӗшӗнче пӗтӗмлетмелле пулнӑ. Анчах ӑна кӑрлач уйӑхӗччен тӑснӑ. Цифра министерстви документсене кӑрлач уйӑхӗн 25-мӗшӗччен йышӑнӗ.
Палӑртмалла: Пӑрачкав, Куславкка, Ҫӗрпӳ, Канаш, Елчӗк, Тӑвай тата Йӗпреҫ муниципалитет округӗсенчи хаҫатсем валли редактор шыраҫҫӗ.
Раштав уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Вӑрнарти культура ҫуртӗнче халӑх пултарулӑхӗн конкурсӗсен «Фестивальсен фестивалӗ – 2023» республикӑри фестивальсен лауреачӗсен фестивалӗ иртнӗ.
Гала-концерта Шупашкарти «Суварята» ача-пӑча коллективӗ, «Мадригал» академи камера хорӗ, «Каприс» халӑх вокал ансамблӗ, халӑх инструменчӗсен «Эревет» ансамблӗ; Сӗнтӗрвӑрри тӑрӑхӗнчи «Кукашни» фольклор коллективӗ, Муркаш тӑрӑхӗнчи «Шуҫӑм» юрӑпа ташӑ ансамблӗ, Канаш районӗнчи «Янрав» инструмент ансамблӗ, Каҫал тӑрӑхӗнчи «Кубняночка» вокал ансамблӗ, Йӗпреҫ тӑрӑхӗнчи «Ахах» вокал ушӑнӗ тата Вӑрнар тӑрӑхӗнчи «Тивлет» юрӑпа ташӑ ансамблӗ, «Чаршав» халӑх театрӗ, «Санар» фольклор коллективӗ хутшӑннӑ.
Канаш муниципалитет округӗнчи Атнаш ялӗнче пурӑнакан нумай ачаллӑ ҫемьешӗн ҫӗнӗ ҫурта куҫни Ҫӗнӗ ҫул парни пекех пулнӑ. Вӗсене патшалӑх 4 миллион та 600 пин тенкӗпе 2 хутлӑ ҫурт туса панӑ. Пӗтӗмпе – 108 тӑваткал метр.
Ольга Леонтьева 6 ачана пӗччен ӳстерет: 4 ывӑл та 2 хӗр. Ҫӗнӗ ҫурчӗ халӗ шкултан инҫех мар. Ку вӗсене пушшах те савӑнтарать.
Ҫуртра пӳлӗмсем, пысӑк тӗпел, ваннай, туалет, прихожӑй пур. Йӑлтах хӑтлӑ та илемлӗ.
Шупашкар округӗнчи тӗп вулавӑшра «Чӑваш туйӗн йӑли-йӗрки» курав экспозицийӗ уҫӑлнӑ. Унта - наци тумӗ тӑхӑнтартнӑ пуканесем. Вӗсем чӑваш туйӗн йӑлисене кӑтартаҫҫӗ. Пуканесен ҫи-пуҫне Наталия Никонорова (Зиновьева) хатӗрленӗ. Экспонатсен йышӗнче ҫураҫнӑ хӗр, хӗр ҫумӗ, туй арӑмӗсем, вӑйӑҫӑ пур.
Наталия Никонорова Кӳкеҫре ҫуралса ӳснӗ. Хӑй каланӑ тӑрӑх, уншӑн амӑшӗ Лидия Николаевна Зиновьева тӗслӗх вырӑнӗнче пулнӑ. Вӑл нумай ҫул «Паха тӗрӗ» фабрикӑра кавир тӗртекен цехра ӗҫленӗ. Килӗнче вӗсен яланах тӗрленӗ япала нумай пулнӑ.
Наталия ача чухне фабрикӑна амӑшӗ патне час-часах кайнӑ, тӗрӗҫӗсене сӑнанӑ. Алӑ ӗҫне юратасси ҫакӑнтан пуҫланнӑ та ӗнтӗ. Халӗ Наталия Канаш округӗнчи Кӑшнаруй клубне ертсе пырать, вӑл - «Хӗлхем» вокал ансамблӗн солистки те. Наталия Никонорова пуканесене тумлантарнисӗр пуҫне капӑрлӑхсем – умҫакки, хушпу, сурпан – ӑсталать.
Палӑртмалла: куравра чӑваш тӗрри, туйӗ ҫинчен каласа кӑтартакан кӗнекесем те пур.
Канмалли кунсенче Канаш муниципалитет округӗнчи Кӑшнаруй ялӗнче икӗ пӳлӗмлӗ хваттер ҫуннӑ. Инкек шӑматкун каҫхи 10 сехет ҫурӑра пулнӑ.
Ҫулӑм йывӑҫ урая тӗп тунӑ. Пушара сӳнтерсен 27 ҫулти арҫын виллине тупнӑ. Вӑл унта пурӑннӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, кил хуҫи ӑшӑнмалли электричество кӑмаки ҫутнӑ, вӑл юсавсӑр пулнӑ.
Инкеклӗ лару-тӑру министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑра канмалли кунсенче 19 пушар пулнӑ.
Чӑваш Енре усӑ курман ҫӗре пусӑ ҫаврӑнӑшне кӗртессипе ҫулсеренех ӗҫлеҫҫӗ. 2023 ҫулта 7651 гектар лаптӑка пусӑ ҫаврӑнӑшне кӗртнӗ. Ку вӑл планпа пӑхса хӑварнин 76 проценчӗ пулать. Кун пирки республикӑн Ял хуҫалӑх министерствинче пӗлтернӗ.
2023 ҫулх кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне пирӗн республикӑра усӑ курман ҫӗр 27,8 пин гектар пулнӑ. Планпа килӗшӳллӗн ҫулталӑк вӗҫлениччен 10 пин гектара пусӑ ҫаврӑнӑшне кӗртмелле.
Ҫак енӗпе Элӗк тата Хӗрлӗ Чутай муниципаллӑ округӗсем лайӑх ӗҫленӗ.
Ума лартнӑ тӗллеве Йӗпреҫ, Канаш, Куславкка, Сӗнтӗрвӑрри, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Шӑмӑршӑ тата Ҫӗмӗрле тӑрӑхӗсенче пурнӑҫлайман.
+4.3 °C